ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Τι είναι η ολική αρθροπλαστική ισχίου και ποια αίτια οδηγούν στην επέμβαση;
Η ολική αρθροπλαστική ισχίου είναι μία από τις πιο επιτυχημένες χειρουργικές επεμβάσεις στην ιστορία της Ορθοπαιδικής Χειρουργικής. Μόνο στην Μεγ. Βρετανία, πραγματοπoιούνται περίπου στις 97.000 ολικές αρθροπλαστικές ισχίου το χρόνο (http://www.njrcentre.org.uk).
Ανάμεσα στα πιο συχνά αίτια καταστροφής του αρθρικού χόνδρου της άρθρωσης του ισχίου είναι:
- η οστεοαρθρίτιδα
- η ρευματοειδής αρθρίτιδα
- η μετατραυματική αρθρίτιδα (από τραυματισμούς του χόνδρου ή προηγούμενα κατάγματα του ισχίου)
- η άσηπτη νέκρωση της κεφαλής του ισχίου
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Κωνσταντίνος Παπουτσής είναι ένας από τους λίγους χειρουργούς στην Ελλάδα με εξειδίκευση στη Χειρουργική τραύματος, καταγμάτων και παθήσεων Πυελικού Δακτυλίου (Λεκάνης) και Κοτύλης. Έχει αποκτήσει πλούσια εμπειρία στη Χειρουργική Ισχίου σε μεγάλα νοσοκομεία της Μεγ. Βρετανίας και της Ελλάδας, ενώ προσφέρει την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση για τον κάθε ασθενή, με επαγγελματισμό αλλά και ενσυναίσθηση.
Τι να περιμένετε από μία ολική αρθροπλαστική ισχίου;
Σκοπός της επέμβασης είναι να επαναφέρει την κινητικότητα και τη λειτουργικότητα της άρθρωσης του ισχίου σε ένα πολύ καλό επίπεδο. Η ολική αρθροπλαστική ισχίου δίνει στους νέους ενήλικες τη δυνατότητα:
- να συνεχίσουν να εργάζονται
- να φροντίζουν τα παιδιά τους
- να συμμετέχουν σε αθλήματα με χαμηλό αντίκτυπο (low impact sports)
Στους ηλικιωμένους ασθενείς, των οποίων η κινητικότητα μειώνεται, η επέμβαση αρθροπλαστικής τους επιτρέπει να διατηρήσουν την ανεξαρτησία τους.
Πολλοί ασθενείς έχουν κοντύτερο πόδι λόγω απώλειας οστού και χόνδρου ως αποτέλεσμα της αρθρίτιδας. Ένας από τους στόχους της χειρουργικής επέμβασης είναι η τοποθέτηση της καινούργιας άρθρωσης του ισχίου στο ανατομικό κέντρο περιστροφής και η διόρθωση της διαφοράς αυτής στο μήκος του ποδιού. Αυτό φαίνεται ότι βελτιστοποιεί και την λειτουργία των μυών γύρω από το ισχίο. Για το λόγο αυτό, χρησιμοποιούνται ειδικά ψηφιακά προγράμματα και ψηφιακές ακτινογραφίες για την επίτευξη μεγαλύτερης ακρίβειας σε αυτή την διαδικασία.
Ολική αρθροπλαστική ισχίου: Προθέσεις και εμφυτεύματα
Η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση του φθαρμένου χόνδρου και την αντικατάστασή του από μια νέα επιφάνεια τριβής. Η ολική αρθροπλαστική ισχίου αποτελείται από:
- μια μηριαία πρόθεση (στυλεός), η οποία φέρει την κεφαλή
- μια κοτυλιαία πρόθεση, η οποία τοποθετείται στην κοτύλη της λεκάνης και περιέχει συνήθως ένα ένθετο από πολυαιθυλένιο ή κεραμικό υλικό
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι για την ολική αρθροπλαστική ισχίου. Αυτοί διαφοροποιούνται:
- ως προς τη μέθοδο σύνδεσης των προθέσεων στο οστό (με ακρυλικό τσιμέντο ή βιολογική σύνδεση χωρίς τσιμέντο)
- ως προς τις επιφάνειες τρίβης (μεταλλική ή κεραμική κεφαλή, με ένθετο πολυαιθυλένιου ή κεραμικό)
Στην καθημερινή πρακτική, χρησιμοποιούνται μόνο προθέσεις οι οποίες έχουν ένα αποδεδειγμένα γνωστό ιστορικό μακρόχρονης επιβίωσης (http://www.odep.org.uk/). Ως εκ τούτου, έχουν και τα πιο προβλέψιμα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Επίσης, είναι σημαντική η εξατομίκευση του τύπου της αρθροπλαστικής ισχίου που θα λάβει ο ασθενής ανάλογα με:
- την ηλικία
- το ιστορικό
- την ιδιαίτερη ανατομία (όπως ένα δυσπλαστικό ισχίο)
- τις καθημερινές ανάγκες
Ποιες τεχνικές εφαρμόζονται στην ολική αρθροπλαστική ισχίου;
Η ολική αρθροπλαστική ισχίου μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω διαφόρων τύπων προσπέλασης του ισχίου. Ορισμένα παραδείγματα είναι τα εξής:
- πρόσθια
- πλάγια
- οπίσθια
- μικρή ή μεγάλη τομή
- AMIS
- ALMIS
Αυτό αποτελεί και το πιο πρόσφατο debate μεταξύ των Χειρουργών ισχίου ως προς τα οφέλη και τα μειονεκτήματα κάθε προσπέλασης. Παρόλα αυτά, όλοι συμφωνούν ότι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για ένα καλό αποτέλεσμα μετά το χειρουργείο είναι η σωστή θέση των υλικών.
Στα πλαίσια μιας εξατομικευμένης προσέγγισης του προβλήματος, λαμβάνονται υπόψη πολλοί παράγοντες οι οποίοι θα καθορίσουν τη βέλτιστη λύση για κάθε ασθενή.
Πώς πραγματοποιείται η ολική αρθροπλαστική ισχίου;
Πριν από το χειρουργείο, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός θα συζητήσει με τον αναισθησιολόγο το ιστορικό του ασθενούς και λεπτομέρειες της επέμβασης. Έτσι, θα αποφασιστεί ποια είναι η κατάλληλη αναισθησία (περιοχική ή γενική αναισθησία).
Η πλειοψηφία των ασθενών εισάγονται στο νοσοκομείο το πρωί της χειρουργικής επέμβασης. Συνήθως εφαρμόζεται επισκληρίδιος αναισθησία (περιοχική) και κάποια μέθη. Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται ταχύτερη ανάκαμψη από την αναισθησία, καθώς ο ασθενής παραμένει ξύπνιος κατά την διάρκεια του χειρουργείου. Αυτό επιτρέπει τη βάδιση και την αποκατάσταση της κινητικότητας τους του ασθενούς από την ίδια κιόλας μέρα.
Συνήθως, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός χρησιμοποιεί μια ελάχιστα επεμβατική οπίσθια χειρουργική προσπέλαση στο ισχίο (mini posterior approach) με σκοπό να ελαχιστοποιήσει τον τραυματισμό των μυών και την απώλεια αίματος. Η επέμβαση διαρκεί 1 έως 1,5 ώρα ανάλογα με την περίπτωση, μαζί με τουλάχιστον 30 λεπτά επιπλέον στην αίθουσα ανάνηψης.
Μετεγχειρητική Πορεία
Με τη βοήθεια ενός φυσικοθεραπευτή ο ασθενής αρχίζει να κινητοποιείται μετεγχειρητικά. Σε πρώτη φάση, πραγματοποιούνται ασκήσεις στο κρεβάτι και στη συνέχεια εκτελείται βάδιση με πατερίτσες ή περιπατητήρα. Μέσω των ασκήσεων, ο ασθενής μαθαίνει πώς να περπατά με ασφάλεια μόνος του και ποιες κινήσεις να αποφεύγει στα αρχικά στάδια.
Πριν το εξιτήριο, πραγματοποιούνται ακτινογραφίες για την επιβεβαίωση της σωστής θέσης των υλικών, καθώς και αιματολογικές εξετάσεις. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στο σπίτι μετά από 2 ημέρες από τη χειρουργική επέμβαση και περπατούν ανεξάρτητα σε 6 εβδομάδες.
Ολική αρθροπλαστική ισχίου: Διάρκεια ζωής
Κατά κύριο λόγο, χρησιμοποιούνται μόνο προθέσεις οι οποίες έχουν ένα αποδεδειγμένα γνωστό ιστορικό μακρόχρονης επιβίωσης και ως εκ τούτου έχουν και τα πιο προβλέψιμα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Επίσης, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στον προεγχειρητικό σχεδιασμό και προετοιμασία για μία ολική αρθροπλαστική ισχίου, ώστε οι προθέσεις να τοποθετηθούν με ακρίβεια.
Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι για την ολική αρθροπλαστική ισχίου χρησιμοποιείται μια τεχνητή άρθρωση η οποία φθείρεται με την πάροδο του χρόνου. Αυτή τη στιγμή, είναι γνωστό από επιστημονικές μελέτες ότι το 96% των προθέσεων επιβιώνει για 10 χρόνια, ενώ το 85% επιβιώνει για 20 χρόνια.