ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Η Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου είναι από τους συχνότερους τραυματισμούς στην άρθρωση του γόνατος. Ο Πρόσθιος Χιαστός Σύνδεσμος (ΠΧΣ) βρίσκεται στο κέντρο της άρθρωσης του γόνατος και συνδέει την κνήμη με το οστό του μηρού. Είναι ένας σημαντικός σύνδεσμος για τον έλεγχο της κίνησης των δύο οστών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της περιστροφής του γόνατος στα σπορ και στο χορό.
Ποια συμπτώματα εμφανίζει η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
Η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συμβαίνει συνήθως κατά την διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Τα συνήθη συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής είναι:
- Πόνος στην άρθρωση
- Αίσθηση ότι το γόνατο «γύρισε»
- Αδυναμία στήριξης και βάδισης
- Οίδημα από το αίμαρθρο που δημιουργείται μέσα στην άρθρωση
Πολλές φορές η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου αντιμετωπίζεται από τον ασθενή σαν ένας συνηθισμένος τραυματισμός που δε δημιουργεί ανησυχία. Έτσι, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στον αθλητισμό χωρίς να έχει αποκατασταθεί η βλάβη, με αποτέλεσμα να υποφέρει από αστάθεια κατά την αλλαγή κατεύθυνσης. Αίσθημα αστάθειας μπορεί επίσης να παρατηρηθεί και κατά τις καθημερινές δραστηριότητες.
Επικοινωνήστε με τον Ορθοπαιδικό Χειρουργό Κωνσταντίνο Παπουτσή σε περίπτωση που παρατηρήσετε τα παραπάνω συμπτώματα. Ο Κωνσταντίνος Παπουτσής ειδικεύεται στην αντιμετώπιση Αθλητικών Κακώσεων. Προγραμματίστε το ραντεβού σας και μην ξεχνάτε πως η έγκαιρη διάγνωση αποτρέπει την περαιτέρω επιβάρυνση της άρθρωσης και οδηγεί σε ταχύτερη θεραπεία του προβλήματος.
Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου: Διάγνωση
Η διάγνωση για τη ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου γίνεται με την κλινική εξέταση. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να εκτιμηθεί η χαλάρωση του συνδέσμου, καθώς και η πιθανή ύπαρξη συνοδών κακώσεων όπως:
- η ρήξη μηνίσκου
- η ρήξη κάποιου πλάγιου συνδέσμου
Συχνά είναι πολύ δύσκολο να εξεταστεί ένα γόνατο αμέσως μετά τον αρχικό τραυματισμό, καθώς είναι πρησμένο και επώδυνο. Σε αυτή την περίπτωση διενεργείται μαγνητική τομογραφία γόνατος για επιβεβαίωση της διάγνωσης. Παράλληλα, μπορεί να ακολουθηθεί και φυσικοθεραπεία για την κινητοποίηση του γόνατος και την ταχύτερη υποχώρηση του οιδήματος. Μετά από λίγες εβδομάδες είναι ευκολότερο να εξεταστεί το γόνατο και να επιβεβαιωθεί η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου: Συντηρητική Αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση συνίσταται αρχικά σε:
- παυσίπονα αντιφλεγμονώδη
- παγοθεραπεία
- ελαστική περίδεση
- ανύψωση του σκέλους
Στη συνέχεια, η κινητικότητα της άρθρωσης είναι δυνατό να αποκατασταθεί με εντατική φυσικοθεραπεία. Σκοπός των φυσικοθεραπειών είναι:
- η επαναφορά του εύρους κίνησης της άρθρωσης
- η υποχώρηση του οιδήματος
- η ενίσχυση των μυών γύρω από το γόνατο ώστε να μειωθεί η αστάθεια
Εάν οι αθλητικές δραστηριότητες του ασθενή δεν είναι υψηλές, είναι πιθανό να αποφύγει τη χειρουργική επέμβαση για ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Βέβαια, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος περαιτέρω τραυματισμού, καθώς το γόνατο μπορεί να «φύγει» λόγω αστάθειας. Για ενασχόληση με σπορ υψηλών απαιτήσεων, όπως ποδόσφαιρο, καλαθοσφαίριση ή τένις, η φυσικοθεραπεία από μόνη της είναι απίθανο να κάνει το γόνατο αρκετά σταθερό. Για τέτοιες περιπτώσεις συνήθως εξετάζεται η χειρουργική επέμβαση.
Ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου: Χειρουργική Αντιμετώπιση
Η χειρουργική επέμβαση ανακατασκευής (συνδεσμοπλαστική) για μία ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου πραγματοποιείται κυρίως με αρθροσκοπική μέθοδο. Όπως και στην αρθροσκόπηση γόνατος, γίνονται δύο μικρές τομές στο μπροστινό μέρος του γόνατος. Ταυτόχρονα, γίνεται μια μικρή τομή πάνω από το γόνατο και μια τομή 3-5 cm στο μπροστινό μέρος του γόνατος για να ληφθεί το μόσχευμα. Η χειρουργική επέμβαση πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία και συνήθως απαιτεί μία ημέρα νοσηλείας.
Η επέμβαση περιλαμβάνει αρχικά εκτίμηση της βλάβης (πλήρης ή μερική ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου). Ακολουθεί η προετοιμασία της περιοχής με καθαρισμό του τραυματισμένου συνδέσμου και η αντικατάστασή του με:
- μόσχευμα από τους ιστούς του ασθενούς (επιγονατιδικός τένοντας, τένοντες οπίσθιων μηριαίων ή τένοντας τετρακεφάλου)
- συνθετικό μόσχευμα
- αλλομόσχευμα (ιστός από δότη)
Στην περίπτωση όπου το μόσχευμα είναι του ίδιου του ασθενή, λαμβάνονται τένοντες μέσω μιας εντομής 3-5 cm ακριβώς κάτω από το γόνατο. Έπειτα, αυτοί χρησιμοποιούνται για την αναδόμηση από τη ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Παρά την απώλεια αυτών των τενόντων, δεν παρατηρείται αξιοσημείωτη μείωση στη δύναμη του κάτω άκρου. Το μόσχευμα στερεώνεται στο γόνατο μέσω 2 οστικών τούνελ. Το πρώτο οστικό τούνελ γίνεται στην κνήμη από το οποίο εισέρχεται το μόσχευμα στο γόνατο και το δεύτερο οστικό τούνελ γίνεται στο μηριαίο οστό. Το μόσχευμα τραβιέται μέσω του γόνατος και στερεώνεται στα δυο οστικά τούνελ χρησιμοποιώντας ειδικές συσκευές και βίδες.
Η επιλογή του κατάλληλου μοσχεύματος και της τεχνικής καθήλωσης (κλασσική, all-inside, double bundle κ.ά.) θα πρέπει να εξατομικεύεται για κάθε περιστατικό. Ο Ορθοπαιδικός θα συζητήσει με τον ασθενή για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα κάθε μοσχεύματος, καθώς και για τις διάφορες τεχνικές χειρουργικής αντιμετώπισης για τη ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Μετεγχειρητική αποκατάσταση
Στις περισσότερες περιπτώσεις η συνδεσμοπλαστική για ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου μπορεί να γίνει σαν ημερήσια νοσηλεία. Με την ολοκλήρωση της επέμβασης, το γόνατο είναι γεμάτο με τοπικό αναισθητικό για την εξομάλυνση του πόνου. Ο ασθενής κινητοποιείται σχετικά άμεσα από έναν φυσιοθεραπευτή χρησιμοποιώντας πατερίτσες, ενώ δίδονται και κάποιες ασκήσεις για εκτέλεση στο σπίτι. Η αποκατάσταση με εντατική φυσικοθεραπεία θα ξεκινήσει μία εβδομάδα μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Κατά τους πρώτους 3 μήνες, σκοπός είναι η ανάκτηση του πλήρους εύρους κίνησης και η εκτέλεση ασκήσεων κλειστής κινητικής αλυσίδας. Σε αυτές περιλαμβάνονται ασκήσεις με το πόδι στο πάτωμα ή πεντάλ ενός ακινητοποιημένου ποδηλάτου που δεν υπερφορτώνουν το θεραπευτικό μόσχευμα.
Μετά από 3 μήνες το μόσχευμα έχει επουλωθεί ικανοποιητικά στα οστικά τούνελ και στις δύο πλευρές της άρθρωσης του γόνατος. Στους 3 έως 6 μήνες διενεργούνται ασκήσεις ανοιχτής κινητικής αλυσίδας, όπως τζόκινγκ σε ευθεία γραμμή. Επίσης, πραγματοποιούνται ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας, με τις οποίες επανακτάται η αίσθηση της κίνησης και της θέσης του σώματος στο χώρο.
Στους 6 έως 9 μήνες ο ασθενής μπορεί να ξεκινήσει ειδική αθλητική εκπαίδευση, εάν το επιθυμεί. Τέλος, στους 9 μήνες η αποκατάσταση είναι πλήρης και μπορεί να επιστρέψει στο επιλεγμένο άθλημά του. Βέβαια, είναι συχνά λογικό να αποφεύγεται η πλήρης ανταγωνιστική επαφή μέχρι το ένα έτος μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Η επιτυχία της συνδεσμοπλαστικής του πρόσθιου χιαστού
Το 90% των ασθενών θα πρέπει να είναι σε θέση να επιστρέψουν στο άθλημά τους μετά από τη συνδεσμοπλαστική για τη ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Ωστόσο, κάποιοι το αποφεύγουν λόγω του κινδύνου περαιτέρω τραυματισμού του άλλου ή του ίδιου γόνατος. Ο κίνδυνος ρήξης μοσχεύματος είναι περίπου 6%, ενώ αθλητές οι οποίοι είχαν ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου στο ένα γόνατο, έχουν αυξημένη πιθανότητα για ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου στο άλλο γόνατο.